De kustwacht waakt over de zee

Kustwacht

MAiDEN FAQ

Locatie

Verenigde Staten
US

Wat is de kustwacht?

Naast containerschepen en ferry’s vinden we op het Belgisch gedeelte van de Noordzee ook sleepboten, tankers, motorboten, passagiersschepen en zeiljachten. Er wordt gezwommen, gesurft, gewakeboard, gezeild en gedoken. Er wordt zand en grind gewonnen, gevist en gebaggerd. Er zijn militaire oefengebieden, windmolenparken, vogelrichtlijngebieden en andere beschermde zones. Bovendien ligt het Noordzeegebied bezaaid met zandbanken, wrakken en een heel netwerk van pijpleidingen en kabels.

Om dat alles in goede banen te leiden, houden verschillende overheidsinstanties op Vlaams en federaal niveau plus de gouverneur van West-Vlaanderen zich bezig met regelgeving, handhaving, beleid en begeleiding op zee. Deze overheidsinstanties noemen we de kustwachtpartners en die werken allemaal samen onder de noemer ‘Kustwacht’.

 

Wie zijn de kustwachtpartners?

De kustwachtpartners zijn:

  • Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken
  • Scheepvaartpolitie
  • Civiele Veiligheid
  • FOD Buitenlandse Zaken
  • FOD Mobiliteit en Vervoer
  • Ministerie van Defensie
  • FOD Economie
  • FOD Volksgezondheid
  • FOD Financiën
  • Federaal Wetenschapsbeleid
  • Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling
  • Afdeling Beleid
  • Afdeling Strategie, Internationaal beleid en Dierenwelzijn
  • Afdeling Maritieme Toegang
  • Dienst Zeevisserij
  • Het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (bestaat uit afdeling Kust, afdeling Scheepvaartbegeleiding, Vloot en Loodswezen)

 

Meer informatie over de kustwachtpartners op www.kustwacht.be

 

Wat is het MRCC?

Het Maritiem Reddings – en Coördinatie Centrum in Oostende staat in voor de veiligheid of ‘safety’ op zee en coördineert reddingsoperaties. Het is het eerste meldpunt voor incidenten op zee. Het MRCC is verantwoordelijk voor het organiseren van de hulpverlening tijdens crisismomenten zoals schepen in nood, ongevallen en olieverontreiniging, maar ook recreanten in de problemen. Bij een ramp op zee activeert de gouverneur van West-Vlaanderen het noodplan Noordzee. Samen met zijn crisiscomité coördineert hij dan de hulpverlening vanuit de crisisruimte van het MRCC.

 

Wat is het MIK?

Het Maritiem Informatie Kruispunt zorgt voor de beveiliging of “security” op zee. In het MIK werken operatoren van de marine (ministerie van Defensie), Scheepvaartpolitie, Douane (FOD Financiën) en Directoraat-Generaal Scheepvaart (FOD Mobiliteit en Vervoer) nauw samen om na te gaan of alle wetten ook op zee worden nageleefd. Het MIK spoort illegale activiteiten op. Dat kan gaan van mensensmokkel, drugs en andere illegale handel tot verboden visserijpraktijken en illegale olielozingen. Het MIK verzamelt en analyseert informatie en geeft deze door aan de kustwachtpartners die dan de nodige maatregelen kunnen nemen.

 

 

Wat is ISPS?

In de nasleep van 9/11 werd duidelijk dat ook schepen en havens beter beveiligd moesten worden tegen terroristische aanslagen. Een uniforme regelgeving was nodig en daarom werd de International Ship and Port Facility Security (Internationale Code voor de Beveiliging van Schepen en Havenfaciliteiten) uitgeschreven. De ISPS-code beschrijft de veiligheidsnormen waaraan overheden, rederijen, havens en bemanningen aan boord van een schip moeten voldoen. Zo moeten schepen en havens een veiligheidsplan hebben, controleren en registreren wie de haven binnenkomt of aan boord van een schip gaat en moeten ze regelmatig oefeningen houden om het veiligheidsplan aan de praktijk te toetsen.

 

Wat zijn drift – en zoekpatronen en waarvoor dienen die?

Drift – en zoekpatronen zijn heel nuttig bij het zoeken naar vermiste personen op zee, maar ook bij mariene vervuiling. Drenkelingen of stoffen zoals olie die in zee terechtkomen, worden verplaatst door de stroming. Er bestaan software toepassingen die de stromingen berekenen en zo een voorspelling doen over het traject dat een persoon of een stof volgt en waar die zich dus vermoedelijk bevindt. Dat zijn driftpatronen. Zo kan men drenkelingen sneller opsporen. Driftpatronen kunnen ook een hulp betekenen om te achterhalen welk schip de vervuiling heeft veroorzaakt.

Als het om drenkelingen gaat, kunnen ook zoekpatronen berekend worden. Een zoekpatroon stippelt een route uit die de reddingsschepen en reddingshelikopters kunnen volgen om zo de beste kans te hebben een drenkeling terug te vinden.  

 

Wat is een MFDP?

MFDP staat voor Multifunctional Display Platform. Eenvoudig uitgelegd is dat een groot scherm (of ‘video-wall’) dat kan onderverdeeld worden in een soort ‘collage’ van verschillende schermen of onderdelen. In elk gedeelte kan zo een afzonderlijke toepassing getoond worden die de operatoren van het MRCC of het MIK nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om kaartmateriaal, camerabeelden, databanken met informatie, … Dankzij het MFDP heeft de operator in één oogopslag een volledig overzicht en moet hij of zij niet meer op verschillende schermen of computers apart gaan kijken. Dat is bijzonder handig bij crisissituaties of operaties waaraan veel verschillende partijen deelnemen.

 

Wat is een maritiem verkeersbeeld?

Operatoren in het MRCC en in het MIK hebben toegang tot heel veel informatie. Om die grote hoeveelheid informatie ‘begrijpelijk’ te maken en duidelijk weer te geven, wordt die gevisualiseerd aan de hand van een verkeersbeeld. Zo’n beeld is opgebouwd uit verschillende lagen die aan – of uitgeklikt kunnen worden naargelang welke informatie de operator nodig heeft:

  • een basislaag = kaart waarop boeien, meetpalen, windmolenparken, pijpleidingen, etc aangeduid zijn
  • speciale zones zoals militaire oefenzones, ankergebieden, zones voor natuurbehoud en aquacultuur, zones waar zand en grind gewonnen wordt, …
  • alle aanwezige schepen
  • detailinformatie over de schepen (type, lengte, diepgang, snelheid, koers…)

 

Waarom doen niet alle kustwachtpartners mee in het MAiDEN project?

Voor afstemming zorgen tussen alle kustwachtpartners is een hele uitdaging. Een goede voorbereiding is het halve werk en daarom wordt een stappenplan gevolgd waarbij de verschillende partners in fases worden betrokken. Als eerste stap is ervoor gekozen om de kustwachtpartners die betrokken zijn bij de werking van het MRCC en het MIK te laten instappen in het MAiDEN project. Deze twee operationele centra vormen samen de kustwachtcentrale en zijn de hoofdverantwoordelijken bij een incident of bij een operatie in Belgische wateren. Het is dan ook cruciaal dat hun werking optimaal op elkaar is afgestemd.

 

Werkten deze partners dan niet samen voor dit project opgestart werd?

Uiteraard wel. De kustwacht is immers in het leven geroepen net om de samenwerking tussen de partners te optimaliseren en daar wordt continue aan gesleuteld. De partners zetten zich elke dag in om zo goed mogelijk samen te werken. Een project zoals het MAiDEN project vormt echter een unieke gelegenheid om op alle niveaus binnen de organisatie stil te staan bij de nodige aanpassingen en die ook structureel door te voeren.  

 

Wat gebeurt er nu als er een ongeval op zee is?

Het MRCC is het centrale meldpunt voor alle incidenten op zee. Operatoren op het MRCC werken 24/7 om de veiligheid op zee te garanderen. Ze beluisteren continu de internationale noodfrequenties zodat een noodoproep onmiddellijk wordt opgevangen. Zodra een noodoproep binnenkomt, analyseren de MRCC operatoren het incident en bekijken welk draaiboek of welke procedure het best gevolgd wordt. Als dat nodig is, lichten ze de operatoren van het MIK in of roepen ze hun hulp in. Als het om een security incident gaat, dan nemen de operatoren van het MIK verder de lead. Ook andere kustwachtpartners worden verwittigd afhankelijk van de aard van het incident. Het MRCC heeft geen eigen reddingsschepen of helikopters, maar kan op andere (kustwacht)partners rekenen die varende en vliegende eenheden inzetten.

 

 

Levert MAiDEN tijdswinst op tijdens een interventie?

Via het MAiDEN project hebben de partners hun informatiestromen in kaart gebracht en op punt gezet. Waar voor het MAiDEN project de communicatie hoofdzakelijk per mail of per telefoon gebeurde, wordt nu maximaal ingezet op digitale en geautomatiseerde informatie-uitwisseling waardoor de operatoren sneller kunnen werken.  

Zowel op het MRCC als op het MIK is er nu een MFDP. Beiden zijn gekoppeld via een performant glasvezelnetwerk. Op die manier kunnen bepaalde beelden probleemloos vanuit het ene operationele centrum worden overgenomen in het andere operationele centrum. De partners kunnen zo ogenblikkelijk en met één muisklik beeldinformatie delen zonder tijdsverlies.

Wanneer het MRCC reddingsteams uitstuurt naar een schip in nood, maar twijfelt of het veilig is om aan boord te gaan, vragen ze de operatoren van het MIK om dit na te gaan. Deze hele veiligheidsprocedure is nu dankzij het MAiDEN project ook digitaal vormgegeven, wat de snelheid van handelen en de veiligheid alleen maar ten goede komt.

 

 

Wat is EASME en wat doen ze?

EASME (Europees Agentschap voor Kleine en Middelgrote ondernemingen) is een uitvoerend agentschap van de Europese Commissie. Zij moeten er onder meer voor zorgen dat het beleid dat uitgestippeld wordt door de Europese Commissie wordt omgezet in concrete acties. De Europese Commissie geeft subsidies voor bepaalde projecten en EASME waakt erover dat die subsidies op een verantwoorde manier besteed worden.

 

Waarom heeft EASME dit project gesponsord en onder welke vorm is dit gebeurd?

Het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij heeft het MAiDEN project gesponsord. Via dit fonds stelt de Europese Commissie een bepaald budget ter beschikking om te zorgen voor meer jobs en groei in de maritieme sector. EASME ziet er op toe dat dit budget goed besteed wordt. Daarom roepen ze de lidstaten regelmatig op om projectvoorstellen in te dienen rond bepaalde thema’s. Wanneer EASME een voorgesteld project nuttig en realiseerbaar acht, kennen ze dit project een subsidie toe. Ze waken erover dat de lidstaten ook daadwerkelijk uitvoeren wat ze beloofd hebben te doen met de toegekende subsidies. Ze vragen de lidstaat om op regelmatige tijdstippen te rapporteren en komen ook minstens één keer tijdens de looptijd van het project de situatie ter plaatse bekijken. 

 

 

Is dit het eindpunt?

Het MAiDEN project mag dan afgelopen zijn, dat wil niet zeggen dat het hierbij stopt. Integendeel, alle betrokken partners hebben te kennen gegeven op de ingeslagen weg verder te willen gaan. Gebaseerd op de resultaten van het MAiDEN project, wordt verder gewerkt aan het ontwikkelen van een nieuw informatie management systeem voor zowel het MRCC als het MIK, die informatie zullen uitwisselen. Waar mogelijk zullen dezelfde modules gebruikt en uiteraard gekoppeld worden. In de toekomst zal ook gekeken worden of nog andere kustwachtpartners kunnen aansluiten op deze systemen.
 

Niet alleen nationaal, maar ook op internationaal vlak wordt een vervolg aan het MAiDEN project gebreid. Voor het digitaal uitwisselen van search boxes and patterns zoeken de partners verder naar de meest geschikte oplossing. Omdat het MAiDEN project heeft aangetoond dat andere landen hier ook mee bezig zijn, zullen de kustwachtpartners via verschillende Europese en internationale fora de nood aan een uniforme oplossing onderstrepen.